Powieść dzieje się na przełomie 1240 i 1241 r. na Śląsku i w Małopolsce, w czasie pierwszego najazdu Tatarów na Polskę. Muzułmanie odbili już z rąk chrześcijan Ziemię Świętą, od wschodu zbliżają się do Europy wielkie i straszne wojska Mongołów, a cesarz walczy z papieżem. Wizje św. Jadwigi, z Bożej łaski księżnej Śląskiej, wskazują na nadchodzący koniec świata. Zło przyjdzie od wschodu, całą chmarą, jak szarańcza, nie do powstrzymania. Nic się nie ostanie, wszystko spalą, wymordują, zniszczą. Rusi już nie ma. Oni nawet krew wypiją - poddani potwierdzają przepowiednie świętej księżnej . Tymczasem Anna - młoda znachorka, wiedźma, wreszcie czarownica - zakochuje się w rycerzu. Czy miłość okaże się silniejsza od różnic stanowych, religijnych nakazów i nieszczęść wojny?

Do rąk czytelnika trafia już trzeci tom powieści, w której Annna Rohóczanka kreśli dzieje Stefci Rudeckiej i Waldemara Michorowskiego. Autorka przywiozła z Ukrainy kilka notatników zapisanych opowieści o pierwowzorach rodziny Michorowskich. Pojawiają się w niej także dzieci Stefanii - syn Maciej i córka Anna, a także dzieci Melanii i Jerzego Brochowiczów - Zofia i Adam. O ich losach opowiada ta książka. Jak potoczą się ich dzieje? Kogo obdarzą uczuciem? Czy tak jak rodzice będą musieli zwalczyć wiele przeciwności, by wreszcie miłość mogła zatryumfować? Czy, być może, los oszczędzi im gorzkich doświadczeń? Jak swoje dzieci - teraz już dorosłe - będą urządzać w życiu Stefania i Waldemar, Melania i Jerzy? Niech opowieść toczy się dalej... [Oficyna Wydawnicza KWK, 1993]

Już przed wojną, gdy książka Heleny Mniszkówny podbiła czytelników, dużo osób zastanawiało się, czy Stefcia Rudecka i Waldemar Michorowski a także demoniczny, opętany ideą arystokratycznej rasy, hrabia Barski, mają swoje pierwowzory. Rok temu nie istniejąca już redakcja miesięcznika "Reporter" dostała z Ukrainy, z miejscowości Ucziliszcze list z załączonymi fragmentami pamiętnika, który opowiadał o losach młodej nauczycielki, niezwykle pieknej dziewczyny, która zakochała się z wzajemnością w krewnym swojej podopiecznej. Z owego pamiętnika wynikało niezbicie jedno, że jego autorka (o losach łudząco podobnych do losów Stefci Rudeckiej) wcale nie umarła. Przeżyła wprawdzie koszmar, który trudno sobie wyobrazić, lecz przeżyła... A jej przeżycia swą sensacyjnością biją na głowę wszystko, co przedstawia Mniszkówna. Pani Helena znała bowiem tylko część losów dziewczyny, którą uczyniła bohaterką "Trędowatej". Będąc któregoś lata na wywczasach w Ucziliszczu, zasłyszała strzępy historii, które posłużyły za kanwę powieści. Ta historia toczyła się tymczasem dalej, a autorka poczytnego w latach międzywojennych romansu nie mogła jej znać w szczegółach. Dlatego uśmierciła Stefcię Rudecką na ostatnich stronach swojej powieści. Pamiętnik nadesłany do "Reportera" stał się iskrą, która wywołała płomień - jak napisałaby sama Mniszkówna. Dziennikarka posługując się danymi z listu do redakcji i samego pamiętnika odnalazła ich nadawcę. Tak mogła narodzić się współczesna wersja "Trędowatej" (czy nie o niebo lepsza od swojej poprzedniczki?), opisująca bardzo przekonywająco historię zdrady, oszustwa, zawiści i wreszcie triumfu miłości. Czym posiłkuje się Anna Rohóczanka, pisząc swoją powieść? Przede wszystkim autentycznymi opowieściami z ukraińskiej wsi, skąd przywiozła kilka notesów wspomnień, obserwacji, a tekże legendę, która w tych rejonach jest ciągle żywa. Legendę (prawdę?) - żyjącą nadal wśród prostych ludzi, którzy nigdy nie czytali "Trędowatej", a jednak - opowiadając ją - zachowują się tak, jakby mówili o Stefci Rudeckiej. Stefcia wraca więc na karty polskiej książki, choć prawdziwa pamięć o niej żyje wyłącznie wśród ukraińskich chłopów, którzy nie czytają żadnych książek, a tym bardziej po polsku. Anna Rohóczanka przełamała barierę nieufności mieszkańców Ucziliszcza i w sfabularyzowanej formie opowie, co się stało ze Stefcią i ordynatem Michorowskim w następnych latach, pisząc nie tylko dramatyczną opowieść o zmartwychwstaniu Stefci, ale i o późniejszych jej losach w kolejnej - po "Powrocie Trędowatej" - książce: "Córka Michorowskich". [wyd. Reporter, Warszawa 1992]

Oczkiem w głowie Stefanii i Waldemara Michorowskich jest ich wnuczka Elżbieta, panna nie tylko piękna, ale i z fantazją i nieokiełznanym temperamentem. Otoczona wianuszkiem wielbicieli uczuciem obdarza przyjaciela z dzieciństwa Pawła, którego matka zmarła, nie wyjawiając tajemnicy pochodzenia syna. Sekret goni sekret, ale miłość – ta czysta i prawdziwa – zwycięża wszystko, mimo że przeszłość nieubłaganie ściga bohaterów. źródło opisu: http://wydawnictwocnb.pl/o/jedna_ks/26/wnuki-michorowskich/